(28.09.2009) Organizowany w październiku edukacyjny Rajd Śladami Żołnierzy 1 Pułku Strzelców Podhalańskich AK jest inicjatywą skierowaną przede wszystkim do uczniów i nauczycieli szkół ponadpodstawowych z terenu Podhala i Małopolski. Ma on na celu uświadomienie młodemu pokoleniu Polaków tego, czym dla ich dziadków była II wojna światowa i w jaki sposób obywatele II Rzeczpospolitej walczyli o swoją niepodległość w l. 1939-1945.
Najważniejsze zagadnienia związane z okupacją oraz funkcjonowaniem Polskiego Państwa Podziemnego zostaną podczas rajdu przedstawione na przykładzie 1 pułku strzelców podhalańskich AK, który w drugiej połowie 1944 r. był jedną z największych i najlepiej zaopatrzonych jednostek podziemia w tym rejonie Małopolski. Jego historia – barwne karty zapisane wspomnieniami żołnierzy pułku – posłuży jako punkt wyjścia do przedstawienia sytuacji w całym okupowanym kraju.
Dodatkową atrakcją dla uczestników rajdu będzie możliwość przejścia po górach śladami samych partyzantów, odwiedzenie kwater AK w rejonie Ochotnicy, Kamienicy i Szczawy, jak również zaznajomienie się z wyposażeniem i umundurowaniem wojskowym używanym przez żołnierzy 1 psp AK.
Młodzież będzie miała także możliwość spotkania się z kombatantami i innymi świadkami historii, którzy zaproszeni zostaną na wspólne, partyzanckie ognisko. Nie zabraknie również inscenizacji historycznych, które przygotowane zostaną przez członków Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Podhale w ogniu”.
Organizacja rajdu ma również na celu przypomnienie młodzieży oraz mieszkańcom Podhala i Małopolski o fenomenie Państwa Podziemnego i działalności zbrojnego podziemia w l. 1939-45. W ostatnim bowiem czasie, znacznie więcej uwagi poświęca się tzw. II konspiracji z lata 1945-9156, co może tworzyć fałszywy przekaz, iż początek walki o niepodległość Polski datuje się na rok 1945. A tak w istocie nie jest, wręcz przeciwnie była to kontynuacja walki o wolną i niepodległą Rzeczpospolitą, jednak w zupełnie innych uwarunkowaniach politycznych, społecznych i gospodarczych. Nie należy również zapominać, iż gro walczących z nowym ustrojem wywodziła się z Armii Krajowej i to oni mając doświadczanie okupacyjne nowe struktury konspiracyjne zakładali. W okresie komunistycznym działalność niepodległościowa żołnierz II konspiracji jak również Armii Krajowej była zafałszowywana, wręcz wykreślana z pamięci kolejnych pokoleń Polaków. Zarówno jedni jak i drudzy byli więzień, mordowani i wysyłani na wschód, ich życie w nowym systemie było usłane pasmem cierpień i wyrzeczeń. Jedni i drudzy walczyli o wolną i niepodległą, jedni i drudzy za nią umierali, dlatego pamięć i wdzięczność należy się jednym i drugim. Przez ubeckie kaźnie przechodzili i w wielu przypadkach w nich umierali AK i żołnierze Win i innych zbrojnych oddziałów leśnych. Cierpienie i śmierć była wiec udziałem wielu młodych ludzi spod różnych sztandarów, których łączyła jedna idea walki o wolność i niezawisłość ojczyzny.
Jesienny rajd jest kolejną wspólna inicjatywą PTH i IPN, które w ostatnich dwóch latach poświęciła znaczną uwagę wydarzeniom po II wojnie światowej, organizując m.in. Ogólnopolską Konferencję Naukową pt. „Wokół legendy Ognia” Opór przeciw zniewoleni: Polska – Małopolska – Podhale 1945-1956 (2007), trzy kolejne edycje Rajdu szlakami żołnierzy Józefa Kurasia „Ognia”(2006-2008), czy w końcu ogłoszenie drukiem obszernej publikacji naukowej poświęconej żołnierzom powojennej konspiracji w Polsce, Małopolsce i Podhalu (2008). Przyszedł zatem czas, aby przypomnieć Polskie Państwo Podziemne, Armię Krajową i żołnierzy 1 Pułku Strzelców Podhalańskich AK. Stad decyzja o zorganizowaniu Rajdu edukacyjno-turystycznego i Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Żołnierze majora Borowego”. Armia Krajowa w Małopolsce i na Podhalu, która odbędzie się w dn. 27-29 listopada 2009 r. w Nowym Targu i Ochotnicy Górnej.
Zgłoszenia są przyjmowane są pod adresem dawid.golik@ipn.gov.pl  do 9 października. Niedotrzymanie terminu może utrudnić lub uniemożliwić rejestrację na starcie rajdu!


ORGANIZATORZY:

Instytut Pamięci Narodowej o/Kraków
Polskie Towarzystwo Historyczne o/Nowy Targ

WSPÓŁORGANIZATORZY

GRH „Podhale w ogniu”, Nowy Targ
Gorczański Park Narodowy
ŚZŻAK o/Nowy Targ
Wójt Gminy Kamienica
Orlęta Armii Krajowej O/Poręba Wielka

INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE:
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Szczawie

Zespół organizacyjny rajdu tworzą:

Dawid Golik
historyk, członek Komisji Historii Wojskowości PTH,
pracownik OBEP IPN w Krakowie (dawid.golik@ipn.gov.pl

Dariusz Gorajczyk
historyk, pracownik OBEP IPN w Krakowie
(dariusz.gorajczyk@ipn.gov.pl)

Jarosław Buczek
prezes Oddziału „Związku Podhalan” w Ochotnicy Górnej,
członek GRH „Podhale w ogniu”

Szczegółowe informacje i program rajdu: I RAJD SLADAMI ZOLNIERZY AK.pdf

Fot. Teresa Korczak, PTH