(19.12.2007) Wojciech Szatkowski: „W Galerii Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich na Kozińcu została otwarta wystawa „Mariusz Zaruski – człowiek dwóch żywiołów”. Jej bohaterem jest znany narciarz, taternik i żeglarz – Mariusz Zaruski.
W uroczystości wzięło udział ok. 100 gości, wśród nich nie zabrakło przedstawicieli Rady Miasta Zakopanego: Franciszka Bachledy-Księdzularza, Macieja Wojaka i Jacka Raźnego, przewodników tatrzańskich, ludzi gór, ratowników TOPR (obecny był Naczelnik TOPR Jan Krzysztof z małżonką) i sympatyków muzeum. Zebranych gości przywitała dyrektor Muzeum Tatrzańskiego Teresa Jabłońska, która podziękowała twórcom wystawy oraz sponsorom.- Pomysł tej wystawy zrodził się rok temu w Pucku, a dzisiaj Mariusz Zaruski, człowiek dwóch żywiołów, zawitał do Zakopanego do naszej galerii. Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tej wystawy: komisarzom Mirosławowi Kuklikowi i Wojtkowi Szatkowskiemu, Grażynie Orłowskiej za oprawę plastyczną, pracownikom Muzeum: Markowi Gronkowskiemu, Urszuli Radwańskiej, Krystynie Łazarczyk, Grażynie Cisło, Tadeuszowi Gąsienicy-Józkowemu, Maciejowi Maczyszynowi i pani Urszuli Rączce za piękne dekoracje kwiatowe. Następnie przedstawione zostały najważniejsze fakty z życia Zaruskiego. Wojciech Szatkowski z Muzeum Tatrzańskiego, komisarz części górskiej, przypomniał tatrzański etap życia Zaruskiego, jego pobyt w Zakopanem w latach 1904-1914, wspinaczki zimowe, wyprawy narciarskie, a także działalność w TOPR. – Przebywał w Zakopanem zaledwie przez 10 lat, mieszkał z żoną Izabelą w willi „Krywań” przy ul. Ogrodowej (obecnie Zaruskiego – przyp. Autora) i zamienił na ten czas morze na góry, a Tatry zawładnęły nim niemniej silnie jak żywioł morski. Zrobił dla tych gór bardzo wiele. Ta wystawa jest przede wszystkim próbą pokazania charakteru tego człowieka, który w górach był prawdziwym twardzielem i nie cofał się przed niczym. Raz tylko, podczas wyprawy ratowniczej na Mały Jaworowy Szczyt, zawrócił ze ściany Pogotowie, nie chcąc wysyłać ratowników na pewną śmierć. Dokonał między innymi przełomowych dla polskiego narciarstwa wypraw na Zawrat i Kozi Wierch (w 1907 r.), na Kościelec ze Zdybem (1911 r.), trudnych zimowych wejść na Pośrednią i Skrajną Turnię, Kozi Wierch, Kozie Czuby, Orlą Basztę i innych, był tez współzałożycielem, z Barabaszem i Karłowiczem, klubu ZON TT. Był aktywnym działaczem Towarzystwa Tatrzańskiego i za życia postawił po sobie pomnik – Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Wreszcie – pisał przewodniki narciarskie, a jego książka „Na bezdrożach tatrzańskich” była niezwykle ważną lekturą dla pokoleń polskich taterników i narciarzy w latach 20 i 30. Mirosław Kuklik, dyrektor Muzeum w Pucku, komisarz części morskiej wystawy, przypomniał następnie osiągnięcia Zaruskiego na morzu: – Morze było niezwykle ważne w życiu Mariusza. Można powiedzieć, że obok gór, najważniejsze. Może nawet ważniejsze niż Tatry. Zaczął je poznawać na zesłaniu, potem brał udział w trudnych rejsach na rosyjskich statkach na morza północne, dotarł też na Daleki Wschód, skąd przywiózł okazałe tatuaże na swoim przedramieniu. W latach 20. powrócił do działalności morskiej jako starosta morski, a następnie w latach 30. szkolił polską młodzież, głównie harcerzy, w rzemiośle morskim, przede wszystkim na pokładzie słynnego „Zawiszy Czarnego” i na innych jachtach. Pisał podręczniki dotyczące działalności morskiej. Uważał, że morze jest znakomitym sposobem na hartowanie się charakterów, zamieniania je w prawdziwy spiż. W 1939 r. trafił na wschód, a potem został aresztowany i trafił do Chersonia, gdzie w 1941 r. zmarł w więzieniu zakatowany przez sowieckie NKWD; został pochowany na cmentarzu więziennym, niestety nie wiemy dokładnie gdzie. Warto przypomnieć, że gen. Zaruski jest chyba jedynym spośród naszych narodowych bohaterów, który ma dwie symboliczne mogiły: jedną na morzu w miejscu zatopienia jego ukochanego „Zawiszy Czarnego”, gdzie rozsypano jego prochy, a drugą na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.
Przypomniano też inne pasje, osiągnięcia i „żywioły” Zaruskiego: jego karierę wojskową (od szeregowca do generała brygady Wojska Polskiego), jeździectwo, malarstwo, pisarstwo. Na wystawie zaprezentowano ok. 100 w większości niepublikowanych dotąd zdjęć Zaruskiego, w formie wydruków wielkoformatowych obok których wiszą oryginały, sprzęt taternicki (w tym jego osobistą ciupagę turystyczną i czekan), a także wiele cennych eksponatów związanych z jego działalnością morską i wojskową (między innymi naramienniki generalskie), a także osobiste rysunki Zaruskiego. Wszystkie eksponaty i zdjęcia dopiero teraz w pełni pokazały jak wybitną postacią w historii polskich gór i polskiego morza był Mariusz Zaruski. I to co najważniejsze, że pamięć o tym człowieku, wybitnym patriocie, wciąż trwa, co podkreślili twórcy tej ciekawej ekspozycji. Organizatorami wystawy są: Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem i Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy w Pucku. Eksponaty wypożyczono z: Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, Muzeum Miasta Gdyni, Muzeum w Pucku, Harcerskiego Ośrodka Morskiego w Pucku, TOPR, Andrzeja Jachimczaka (współczesny sprzęt wspinaczkowy) i Szkoły Podstawowej nr 3 w Zakopanem. Sponsorami wystawy są: Warta, Firma Popieluch Nieruchomości, Cukiernia Samanta, Studio 51, patronat internetowy objął Podhalański Serwis Informacyjny www.watra.pl, a patronat medialny „Dziennik Polski”. Wystawa będzie czynna do 9 marca 2008 r.".

Wystawa „Mariusz Zaruski – człowiek dwóch żywiołów” - organizatorzy wystawy:
Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy w Pucku

Muzea, instytucje i osoby od których wypożyczono eksponaty:
Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku
Muzeum Miasta Gdyni w Gdyni
Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy w Pucku
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe im. M. Zaruskiego w Zakopanem
Szkoła Podstawowa nr 3 im. M. Zaruskiego w Zakopanem
Andrzej „Przylepa” Jachimczak (wypożyczenie współczesnego sprzętu wspinaczkowego)

Komisarze wystawy:
Wojciech Szatkowski (część górska)
Mirosław Kuklik (część morska)

Koncepcja plastyczna:
Grażyna Orłowska

Realizacja wystawy: Marek Gronkowski, Krystyna Łazarczyk, Urszula Radwańska, Grażyna Cisło, Dział Sztuki: Helena Pitoń, Teresa Lisek, Anna Liscar, Danuta Janusz (wypożyczenia zdjęć i książek, archiwum i biblioteka Muzeum Tatrzańskiego), Ryszard Trzepaczka

Prace techniczne: Jerzy Gawlik, Maciej Maczyszyn, Tadeusz Gąsienica-Józkowy

Wydruki wielkoformatowe: Drukarnia Press Color, Nowy Targ, ul. Parkowa 1

Sponsorzy wystawy:
Warta, Samanta, Popieluch, Studio 51 Andrzej Orłowski, Maciej Krawczyński

Patronat medialny: „Dziennik Polski”, WWW.watra.pl Podhalański Serwis Informacyjny WWW.muzeumtatrzanskie.pl

Foto-relacja:

(13.12.2007) Wojciech Szatkowski: „W Galerii Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich, oddziale Muzeum Tatrzańskiego, trwają prace wykończeniowe nad wystawą „Mariusz Zaruski – człowiek dwóch żywiołów”. Wernisaż tej wystawy, w pełni prezentującej postać gen. Mariusza Zaruskiego – miłośnika gór i morza, odbędzie się w środę 19 grudnia 2007 r. o godzinie 18.00.
W galerii codziennie od rana trwają prace techniczne nad wykończeniem wystawy. Tu trzeba coś podkleić, tam powiesić eksponat, panoramę czy zdjęcie Zaruskiego w akcji na jednym z tatrzańskich szczytów. Oprócz tego trzeba zakonserwować jakiś stary, zardzewiały hak, czy skleić stary, uszkodzony bambus do znoszenia rannych, ze zbiorów Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR), którego patronem jest Zaruski. Moja koleżanka, Urszula Radwańska, jest uwieczniona podczas czynności prania flag kodu sygnałowego. Jak widać z opublikowanych w naszym serwisie zdjęć, taka praca przy montażu wystawy może być jednocześnie dobrą zabawą, a profesjonalny koniec zwieńczy dzieło. Nad tymi wszystkimi pracami czuwa Grażyna Orłowska, odpowiedzialna za koncepcję plastyczną, a kieruje ona zespołem pracowników Muzeum, którzy realizują wystawę, a są nimi pracownicy działu konserwacji, sztuki i przyrody MT: Marek Gronkowski, Krystyna Łazarczyk, Urszula Radwańska, Grażyna Cisło, Helena Pitoń, Teresa Lisek (wypożyczenia eksponatów), Anna Liscar, Danuta Janusz (wypożyczenia zdjęć i książek, archiwum i biblioteka Muzeum Tatrzańskiego). Ważną personą jest Ryszard Trzepaczka, kierowca Muzeum, z którym wielokrotnie jeździłem do drukarni w Nowym Targu. Pracami technicznymi zajmują się natomiast: Jerzy Gawlik, Maciej Maczyszyn, Tadeusz Gąsienica-Józkowy. Oni, jako typowe „złote rączki”, realizują wszelkiego typu prace techniczne związane z wystawą tj. prace malarskie, przygotowanie podestów pod eksponaty i wiele innych. Komisarzami wystawy są: Wojciech Szatkowski (część górska), Mirosław Kuklik (część morska). Już dzisiaj zapraszamy do zwiedzanie tej wystawy, która będzie czynna do 9 marca 2008 r. Podhalański Serwis Informacyjny Watra objął patronat medialny nad wystawą".

Zaproszenie na wystawę:

Foto-relacja (zdjęcia Wojciech Szatkowski i Grażyna Cisło):