Projektowanie rzeźby, która ma stanąć
w wolnej przestrzeni, rozpoczyna się od wyboru miejsca. To przestrzeń
decyduje o wielkości, formie i sylwetce. W wypadku rzeźby poświęconej
Władysławowi Zamoyskiemu wybrałem miejsce pełne ruchu - ludzi i samochodów,
u zbiegu ulic Krupówki i III Maja, w odległości 100 metrów od ulicy
Zamoyskiego. Architekt projektujący nawierzchnię Krupówek wyczuł, że
w tym miejscu powinno być 'zatrzymanie' i zadecydował o wybudowaniu
rodzaju 'klombu', który aż prosi się o akcent pionowy. Jest to miejsce
dość kameralne, stąd wysokość rzeźby z cokołem około trzy i pół metra.
Równocześnie posiadające wiele osi widokowych, stąd ustawienie postaci
na postumencie w formie ściętego stożka.
Sama
postać odlana w brązie (wysokość dwa metry dwadzieścia centymetrów)
w swoim charakterze nawiązuje do 'polskiego formizmu' ukształtowanego
w pierwszym dwudziestoleciu XX wieku w Zakopanem przez twórców związanych
z tym miastem i wystawiających swoje dzieła w wybudowanej przez Władysława
Zamoyskiego sali wystawowej mieszczącej się na piętrze 'Bazaru Polskiego'.
Zdecydowałem
się na realistyczne przedstawienie 'honorowego obywatela Zakopanego'
nie ulegając modnym dziś w sztuce deformacjom i udziwnieniom. Klimatu
tej niezwykłej postaci poszukiwałem w nielicznych fotografiach, liczniejszych
zapisach literackich i dokumentach przedstawiających z jednej strony
bogatego wielkiego Pana nieszczędzącego pieniędzy dla potrzebujących
i przede wszystkim hojnego dla narodu, z drugiej strony człowieka żyjącego
na granicy ubóstwa. Klimatu epoki dostarczyło mi również malarstwo impresjonistów,
szczególnie Degas'a, Moneta i Cezzanna, wszak młodość spędził Zamoyski
we Francji i tamten czas XIX wieku musiał pozostawić na nim swój ślad.
Michał Gąsienica Szostak
rzeźbiarz